Mề đay còn gọi là Phong chẩn khối, Phong ngât đáp , trung y gọi là ẩn chẩn chủ yếu biểu hiện bằng ngứa da đột ngột, xuất hiện các mảng sẩn phù màu đỏ hoặc trắng to nhỏ không đều, có thể tự lặn trong thời gian ngắn. Loại sẩn phù này nổi lên nhanh, lặn cũng nhanh,
Bệnh thường phát vào mùa xuân, có liên quan đến Tỳ Vị và Can Mộc. Can là tạng chủ phong, mùa xuân thuộc Can Mộc, khi Can Mộc quá vượng thì dễ sinh nội phong. Ngoài ra, Can Mộc khắc Tỳ Thổ, cộng thêm ảnh hưởng của thấp khí khiến chức năng Tỳ Vị vào mùa xuân thường suy yếu, thân thể dễ bị Tỳ hư thấp khốn. Khi thấp nhiệt không được phát tán sẽ uất lại ở bì mao phu biểu, nếu gặp phải phong tà thừa cơ xâm nhập, đặc biệt ở những người biểu hư tấu lý lạc lỏng, thì rất dễ phát sẩn phù.
Sau đây xin giới thiệu Ba phương thuốc tự sáng chế của Quốc y đại sư Thẩm Bảo Phan chuyên trị mề đay, kính gửi các độc giả tham khảo.
Phương thuốc trị mề đay số 1
Thành phần
- Ma hoàng 10g
- Kinh giới 10g
- Phòng phong 10g
- Phòng kỷ 10g
- Bạch chỉ 10g
- Thuyền thoái 6g
- Sinh khương bì 3g
- Đương quy 10g
- Xuyên khung 10g
- Sinh cam thảo 6g
Công năng: Sơ phong tán hàn, trừ thấp chỉ dương
Phân tích
– Ma hoàng, kinh giới, phòng phong, bạch chỉ: sơ phong tán hàn
– Thuyền thoái: sơ phong thanh nhiệt, trừ thấp chỉ dương
– Phòng kỷ, sinh khương bì: sơ phong lợi thấp
– Đương quy, xuyên khung: dưỡng huyết khu phong
– Sinh cam thảo: điều hòa các vị thuốc
Phương này chuyên trị mề đay cấp do phong hàn thấp tà gây lên
Gia giảm: Nếu phát sốt ớn lạnh rõ rệt, gia phụ tử, tế tân, hoàng kỳ…
Phương thuốc trị mề đay số 2
Thành phần
- Kinh giới 10g
- Phòng phong 10g
- Ngưu bàng tử 13g
- Thuyền thoái 6g
- Phù bình 10g
- Kim ngân hoa 10g
- Liên kiều 13g
- Khổ sâm 10g
- Xuyên khung 6g
- Sinh cam thảo 6g
Công năng: Sơ phong thanh nhiệt, trừ thấp chỉ dương
Phân tích phương
– Kinh giới, phòng phong, thuyền thoái, phù bình: đều là các vị dược tán phát biểu, sơ phong giải biểu, thanh nhiệt chỉ dương
– Kim ngân hoa, liên kiều: hỗ trợ các vị trên để tăng cường thanh nhiệt giải độc
– Ngưu bàng tử, Khổ sâm: sơ phong thấu độc, táo thấp chỉ dương
– Xuyên khung: là khí dược trong huyết ứng với câu “huyết hành phong tự diệt”
– Sinh cam thảo: điều hòa các vị thuốc
Gia giảm: Đau họng gia thêm cát cánh, huyền sâm. Nhiệt thịnh gia thêm hoàng cầm, sinh địa, chi tử, đan bì…
Phương thuốc trị mề đay số 3
Thành phần:
- Sinh hoàng kỳ 13g
- Sinh bạch truật 10g
- Phòng phong 10g
- Đương quy 10g
- Kê huyết đằng 13g
- Hà thủ ô 10g
- Sinh địa 10g
- Cát căn 10g
- Bạch tật lê 10g
- Bạch cương tằm 10g
Công năng: Ích khí dưỡng huyết, khu phong thông lạc
Phân tích
Mề đay mạn tính thường do bệnh kéo dài khiến dinh vệ suy tổn, phong tà xâm nhập, dẫn đến ban ngứa phát đi phát lại.
Phương này lấy Ngọc bình phong tán để ích vệ cố biểu.
Đương quy, Kê huyết đằng, Thủ ô, Sinh địa, Cát cánh có tác dụng bổ huyết dưỡng âm, thông kinh hoạt lạc, dưỡng huyết hành huyết, “huyết hành phong tức diệt” nên phong chẩn tự trừ.
Bạch tật lê vị tân tán, vị khổ tiết, phối hợp với Tằm tàm khu phong chỉ dương, trừ ngứa.
Gia giảm: Nếu sợ lạnh, dương hư rõ, có thể gia thêm Phụ tử, Nhục quế, Can khương; nếu ngứa nhiều, có thể gia thêm Long cốt, Dạ giao đằng,…
