Sáu công dụng của Bạch Thược

1.An Tỳ kinh

2.Trị phúc thống

3.Thu nạp Vị khí

4.Chỉ tiết lỵ

5. Hòa huyết mạch

6. Cố doanh lý

  

– Bởi vì Bạch thược có thể tả Can. Tỳ kinh bất an là do Can Mộc khắc Tỳ Thổ, một khi tiết được Can khí thì Tỳ kinh liền yên ổn.

– Đau bụng phần nhiều là do khí ở trong bụng quá cấp bách, cấp thì gây đau. Trương Trọng Cảnh trị đau bụng thường dùng Bạch thược phối Cam thảo. Bạch thược chuyên chủ tả Can. “Lý cấp”, thật ra là Can đang cấp giống như một vị tướng quân khi cấp bách thì sát phạt vô độ, bụng bèn đau. Cho nên đau bụng cấp liên quan đến Can, vị chua có thể tả Can, Can không còn cấp thì sẽ hết đau.

Cam thảo là vị ngọt một kẻ hòa giải dùng lời dịu dàng, một cương một nhu phối hợp, vị tướng quân kia cũng sẽ nghe theo, không còn cấp nữa, thì cũng không đau nữa.

Đến mùa hè, có thể gia thêm Hoàng cầm; nếu người bệnh sợ lạnh, có thể gia thêm Nhục quế hoặc Quế chi.

– Vị khí không thu nạp được là do Can khí không thu nạp được. Vị chua có thể thu Can khí và Vị khí.

Tức là có thể trị tiêu chảy. Khi công năng sơ tiết của Can quá mạnh, người ta dễ bị tiết lỵ. Dùng Bạch thược để tả Can, khiến công năng sơ tiết của Can giảm bớt thì tiết lỵ dễ được cầm. Ngoài ra, vị chua còn có tác dụng thu nhiếp. Tiết lỵ là do không thu được, ta dùng vị chua để thu lại.

– Vì Can tàng huyết, Can khí điều hòa thì huyết mạch cũng điều hòa.

– Tức là làm vững chắc phần cơ biểu ngoài da, điều này cũng liên quan đến tính chất thu liễm của vị chua.

Sáu công dụng này đều xoay quanh bản tính của Bạch thược là “chua thu, tả Can”. Do đó, khi nhận thức một vị thuốc, cần nắm được bản tính của nó. Khi đã nắm được bản tính, những công dụng khác ta có thể suy luận ra từ lý luận, rồi kiểm nghiệm trong thực tiễn. Tuyệt đối không được học vẹt, học máy móc.